شبکه چهار رادیو بی بی سی: ویژه برنامه‌های ایران

* همین مطلب به زبان انگلیسی

شبکه چهار رادیو بی بی سی از اواسط ماه سپتامبر پخش ویژه برنامه هایی را در مورد ایران آغاز کرده است. این برنامه‌ها شامل موضوع‌های گوناگونی است از جمله تاریخ باستانی و معاصر ایران، مطالب اجتماعی، برنامه غذائی و غیره.

بخشی از این برنامه‌ها به ماجرای ارسال نامه از سوی ایران برای دولت آمریکا در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی (در سال ۲۰۰۳ میلادی - ۱۳۸۲ خورشیدی) و پیشنهاد جمهوری اسلامی برای حل مسالمت آمیز اختلافات دو کشور اختصاص دارد؛ پیشنهادی که با پاسخ رد ایالات متحده روبرو شد تا به زبان تهیه کننده برنامه رادیو ۴، این فرصت نیز از دست برود.

نامه ایران به آمریکا: فرصتی که از دست رفت برگرفته از قسمتی از این برنامه رادیویی است به نام "پیام‌های گوناگون، سیاست مخفی" که صبح امروز دوشنبه ۲۵ سپتامبر از شبکه چهار رادیوی بی بی سی پخش شد.

آوریل ۲۰۰۳ میلادی، در شرایطی که تانک های آمریکایی در خیابان های بغداد حرکت می کردند، این نگرانی در تهران شدت می گرفت که شاید پس از عراق نوبت ایران باشد. یک ماه بعد، ایران در اقدامی بی سابقه، و با واسطه سوییسی ها، نامه ای برای دولت آمریکا فرستاد که در آن آمادگی خود را برای حل همه اختلاف ها اعلام کرده بود.

در این نامه، ایران نه تنها از کمک به ثبات در عراق و دست برداشتن از حمایت گروه های فلسطینی سخن به میان آورده بود، بلکه پیشنهاد داده بود برای خلع سلاح حزب الله تلاش کرده و تمام فعالیت های هسته ای خود را شفاف کند. در ازای این همه، ایران از آمریکا می خواست از رفتار خصمانه خود نسبت به جمهوری اسلامی دست بکشد و در بیانیه ای تصریح کند که ایران جزو محور شرارت نیست.

در آن دوران ارسال نامه و محتوای آن محرمانه بود. این نامه می توانست نقطه عطفی باشد اما دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده اجازه داد این فرصت به سادگی از دست برود. لری ویلکینسون، رئیس دفتر کالین پاول، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، می گوید: "تنها چیزی که من دیدم گزارشی بود از اینکه چنین نامه ای دریافت شده و پاسخ خجالت آوری که از طریق مقام های سوییسی برای ایران فرستاده شد... چیزی شبیه به اینکه چطور به خود اجازه می دهید چنین پیشنهاد گستاخانه ای بدهید... به نظر من، این از آن لحظاتی بود که بعدها با خود فکر می کنید و می گویید باور نمی کنم که چنین کاری کردیم."

آقای ویلکینسون در توضیح اینکه در واشنگتن چه گذشت که منتهی به چنین واکنشی از سوی مقام های آمریکایی شد می گوید: "من فقط می توانم حدس بزنم؛ اما حدسم باید خیلی نزدیک به واقعیت باشد... من فکر می کنم که معاون رئیس جمهور [دیک چنی] در بحث هایی که در مورد رد یا پذیرش این پیشنهاد انجام می شده، [چیزی شبیه به این گفته باشد] که 'ما با شر صحبت نمی کنیم' و ماجرا را ختم کرده باشد." ... منطق سیاستمردان آمریکا اینگونه بود که "چرا گفتگو؟ وقتی می توان از موقعیت برتر شرایط را بر طرف دیگر تحمیل کرد."

مدت کمی بعد از این ماجرا دولت جدیدی در ایران به روی کار آمد. واقعا که "این از آن لحظاتی بود که بعدها با خود فکر می کنید و می گویید باور نمی کنم که چنین کاری کردیم."

برچسب‌ها: تاریخ

  ¶ ۱۰:۱۳:۰۰ بعدازظهر