فقط ایران نیست! ترکیه هم شروع به ساختن سدی به نام ایلی‌سو کرده است که شهر باستانی حصن‌کیف با چندین هزار سال سابقه تاریخی را به زیر آب خواهد برد.

این مقاله از بی‌بی‌سی را بخوانید:
کلنگ سد ویرانگر آثار تاریخی به زمین زده شد
 

ميراث فرهنگی ايران و تهديد عوامل انسانی و طبيعی بر آن

از بين صدها مکان تاريخی و باستانی در ايران، تنها شش محوطه اصلی توانسته اند به فهرست آثار ميراث جهانی يونسکو راه بيابند. از اين شش محوطه، ارگ بم در زلزله مهيب بم تقريبا با خاک يکسان شد. هر از گاهی نيز گزارش هايی مبنی بر افزايش ميزان تخريب در چغازنبيل، تخت جمشيد و پاسارگاد منتشر می شود. به عنوان مثال، در هفته های اخير، نگرانی از نفوذ آب به داخل آرامگاه کوروش و نيز فرسايش بيشتر نقوش برجسته در تخت جمشيد افزايش يافته است.

پرويز ورجاوند، باستان شناس، وضعيت کنونی آثار باستانی را نگران کننده توصيف می کند. اما محمد حسن طالبيان، مدير محوطه ميراث جهانی تخت جمشيد و پاسارگاد می گويد در اين نقاط، مشکلی فراتر از آنچه ديگر نقاط باستانی مشابه در جهان با آن مواجه هستند، وجود ندارد.

طبيعت، تنها عاملی نيست که موجوديت آثار باستانی را به خطر انداخته و از جمله مسايل مديريتی و ديگر اقداماتی که در نزديکی محوطه های باستانی صورت می گيرد نيز نقشی عمده در آينده اين نقاط دارد. برخی بر اين باورند که در جمهوری اسلامی، به آثار باستانی مربوط به دوران پيش از اسلام توجه کمتری می شود، اما محمد حسن طالبيان به عنوان مسئول محوطه ميراث جهانی تخت جمشيد و پاسارگاد چنين امری را رد می کند و می گويد بسياری از گزارش ها که در زمينه تخريب آثار باستانی در اين دو پايگاه منتشر شده، حاوی ديدگاه های به گفته وی غير کارشناسی است که عمدتا اهدافی سياسی را دنبال می کنند.
 

مين ها در لابلای تاريخ ايرانيان

سرهنگ عليرضا کيان طاهری، مدير پاکسازی نيروی زمينی ارتش ايران، در مورد نحوه پاکسازی مطمئن و مطابق استانداردهای بين المللی می گويد:"در پاکسازی سنتی يا دستی، ما تنها ۹۵ درصد اطمينان خواهيم داشت که اين محوطه ها ديگر آلوده به مين نيستند. در صورتی که استاندارد مين روبی در دنيا، ‌حصول اطمينان تا ۹۹.۴ % است. برای اين کار نيز از روش های مکانيکی،‌ مانند مين کوبی با ماشين آلات سنگين استفاده می شود". به عقيده اين فرمانده نظامی،‌ يا بايد از آثار تاريخی مان چشم بپوشيم و با اطمينان به مين کوبی بپردازيم يا از دستيابی به اطمينان کامل دست بکشيم و آثارمان را حفظ کنيم.

اما سرهنگ کيان طاهری، ‌راه حل سومی هم دارد: "روشی که ما پيشنهاد می کنيم، همراه کردن گروهی از متخصصان مين روبی در کنار گروه باستان شناس در اين مناطق است. در اين صورت، هنگام برخورد با مين،‌ بلافاصله گروه مين روبی وارد عمل می شود. همچنين اين گروه نحوه برخورد با آثار تاريخی را فرامی گيرد تا در صورت مشاهده اين آثار،‌ آسيبی به آن ها وارد نشود. گروه باستان شناس هم با مين روبی آشنا می شوند تا بتوانند بدون کوچکترين آسيبی به فعاليت بپردازند".